Van brownfield tot stadswijk

publieke ruimte), als het uitvoering geven aan een aantal beleidsdoelstellingen inzake betaalbaar wonen, het huisvesten van diverse stadsdiensten (jeugd, bibliotheek, conservatorium, academie, integratiecentrum) en het voorzien van een aanzienlijk deel publieke ruimte in een dens stadsweefsel, is de inzet van het geheel.
Vanuit het deel het geheel bewaken is hier absoluut aan de orde!

 

Programma
Sanering en reconversie van voormalige spoorwegsite tot een multifunctionele stedelijke woonwijk met 335 woningen, handelszaken, kleine kantoorruimten, gemeenschapsvoorzieningen, openbaar groen

Publieke partners
Stad Leuven; Autonoom Gemeentebedrijf Stadsontwikkeling Leuven (AGSL); Provincie Vlaams-Brabant; VMSW; Vlaamse overheid (projectsubsidie stadsvernieuwing (overeenkomst: juni 2004), Stedenfonds, RWO – Onroerend Erfgoed)

Private partners
NV Matexi (privépartner 1);   CVBA Dijledal; BOFAS – Bodemsaneringsfonds voor tankstations, Sociaal Wonen arro Leuven (SwaL), Buurtbewoners, vzw Hal 5

Sarah Tresignie
AG Stadsontwikkeling Leuven
Professor Van Overstraetenplein 1
3000 Leuven
Tel +32 (0)16 27 26 77
sarah.tresignie@leuven.be

Tijdslijn project

• 1992: Projectteam stadsontwerp; Ontwikkelingsplan Spoorweggebied Leuven;
• 1996: Projectteam stadsontwerp;  reconversieprojecten voor de beschermde hallen (ontwerpend onderzoek)
• 1997-1999: ontwerpoefeningen ASRO-KUL beschermde hallen
• 2003: Projectteam Stadsontwerp & WIT Architectenvennootschap: ‘Actualisering en verfijning van stedenbouwkundige plannen’
• Architectuur: WIT Architectenvennootschap – Bogdan & Van Broeck Architects (Matexi); Jan Maenhout (AGSL/Dijledal), Nero (SWaL, Sociaal wonen arr. Leuven), Karel Vandenhende (Jeugdcentrum HAL 9), URA Yves Malisse Kiki Verbeeck ('t Wisselspoor) 
  
• 2006 & 2019 (update): Masterplan Publieke ruimte:  THV Vectris -Groep Infrabo

Wedstrijd:

• 2003: selectie van een privé-partner (bouwteam) voor de ontwikkeling van een gedeelte van de voormalige Centrale Werkplaatsen (cfr. aanstelling NV Matexi - BVBA BVBarchitects & Wit Architectenvennootschap)
• 2004: Beperkte offertevraag; aanstelling: Nero-architecten (SWAL-project)
• 2006: Offertevraag ‘Aanleg van een deel van de publieke ruimte: ontwerp en leiding van de werken & adviesverlening’
• 2006: Open Oproep 11 Vlaams Bouwmeester Hal 9: jeugdcentrum (gegund in 2008, Karel Vandenhende)
• 2009 beperkte offertevraag (AGSL & Dijledal): ‘architectuuropdracht voor de bouw van een gebouw bestaande uit een ondergrondse parking, handelsruimtes en 30 sociale huurwoningen (woningen voor  senioren en mindervaliden)’ (cfr. gunning aan Maenhout-architecten)
• (1e helft) 2012: lancering marktverkenning hal 4/5 en tussenhallen & haalbaarheidsonderzoek GO!Gemeenschapsonderwijs
• 2016: oproep tijdelijke invulling Hal 5
  
• 2016-2017: onderhandelingsprocedure met bekendmaking voor ontwerpopdracht 't Wisselspoor
  
• 
  

Het projectteam Stadsontwerp onder leiding van  prof. Marcel Smets legt als allereerste de basis voor de algemene visie m.b.t. de reconversie van de site van de Centrale Werkplaatsen. In het kader van het ontwikkelingsplan in opmaak voor de spoorwegomgeving werd een afzonderlijk deel gewijd aan de Centrale Werkplaatsen (1992). Dit was nog vooraleer de NMBS haar activiteiten hier stopzette (1993). De Stad Leuven anticipeerde op deze vrijkomende site als een opportuniteit voor ontwikkeling. Immers, de ligging vlakbij het station

In 1996 beschermde Ruimte & Erfgoed een aanzienlijk deel van de site (beschermingsbesluit), met name het complex van aansluitende hallen 4/5 en tussenhallen, alsook hal 9, en tevens de weegbrug gelegen naast de site van de Centrale Werkplaatsen.
Deze bescherming luidde een ‘re-visie’ in van het tot dan gemaakte onderzoekswerk (ontwikkelingsplan 1992) in (1996/ 1997-1999).
Intussen is de NMBS reeds in de weer met het saneren van het terrein. Immers, in 1996 wordt een verkennend bodemonderzoek uitgevoerd, en in 1998 een beschrijvend bodemonderzoek. Beide resulteren in ‘het bodemsaneringsproject voor de Centrale Werkplaatsen’ (BSP) (1999) dat het kader vormt van de plichten van de NMBS inzake sanering van de site en de omvorming ervan tot ‘woongebied’. Eerst wordt de bodem en het grondwater gesaneerd om vervolgens de site gefaseerd bouwrijp te maken. Vandaag (2012) is men toe aan de laatste fase van het bouwrijp maken.
In 2003 verlaat de NMBS voorgoed de site, en wordt het daadwerkelijke startschot voor ‘stadsontwikkeling’ voor de Stad Leuven gegeven.
Zowel de actualisering van het eerdere onderzoekswerk (ontwikkelingsplan) (2003), als de uitwerking hiervan in een ‘project- en ontwikkelingsplan’ (2003) vormen de basis voor ‘het stadsvernieuwingsproject’ ingediend bij de Vlaamse overheid. In 2004

Na het voorvernoemde traject van initiatie, verkenning en onderzoek, maar eveneens het afsluiten van een aantal essentiële overeenkomsten, zowel samenwerkingsovereenkomsten (Stad Leuven-NMBS, Stad Leuven-Vlaamse Overheid, Stad Leuven-AGSL) als de overdracht van de gronden (NMBS-Stad Leuven, Stad Leuven-AGSL), kan de werkelijke ‘planuitwerkingsfase’ van start gaan.
Aangezien de Stad Leuven geopteerd heeft voor een ‘multifunctionele woonwijk’ en tevens een menging van diverse woontypes, wordt er gekozen voor de ontwikkeling van deelprojecten. Vanaf 2003 wordt het ontwikkelingsproces van de zes verschillende deelprojecten (bouwprojecten; met name Matexi (1), SWAL (2), hal 9 (jeugdcentrum) (3), Appartementen-West (4), Dijledalgebouw (5) en hal 4/5 en tussenhallen (6)) opgestart.
Elk deelproject heeft een specifiek programma en ontwikkelingswijze. Er wordt zowel met private als publieke partners samengewerkt. Elk deelproject heeft tevens zijn eigen (ontwikkelings)snelheid.
Voor de ontwikkeling van deze deelprojecten worden telkens ontwerpers/bouwheren geselecteerd op basis van een concurrentieprocedure waarbij de kwalitatieve vertaling van het stedenbouwkundig concept in een concreet ontwerp een belangrijk gunningscriterium is. Elk ontwerp interpreteert, verfijnt en vertaalt het stedenbouwkundig concept, waarbij de stad Leuven/AGSL er in samenwerking met de ontwerper van het stedenbouwkundig plan zorg voor draagt dat de kwaliteiten en de eenheid van het concept bewaard blijven en versterkt worden.

 

 

 

 

 

 

 

Met betrekking tot de aanleg van het openbaar domein (bestek – kandidatuurstelling Vectris – contract – parkeerstudie – masterplan infrastructuur) is het een constante oefening tussen het tijdig afstemmen met de deelprojecten, alsook de eenheid van het masterplan trachten te bewaken.

 

Intussen werden reeds diverse deelzones (zone 01, zone 05 (fase A en blok D) aangelegd, zijn een aantal andere aanbestedingsklaar (zone 02-oost, zone 03, zone 04, zone 05 (blok C) en de overige in voorontwerpfase (zone 02-west, zone 06 en zone 07).

Interessante documenten m.b.t. 't Wisselspoor

- bestek, projectdefinitie bij bestek, bijlage kind- en gezinsvriendelijk bouwen (opgemaakt door Kind & Samenleving in opdracht van AGSL)

- meer informatie (bvb over de verkoopsprocedure en bewonersparticipatie) op www.wisselspoor.be 

 Nog niet beschikbaar